Muhasebede Defterler – İşin Kalbi Burada Atar

Muhasebe dendiğinde akla hemen sayfalarca tablo, rakam, kayıt geliyor. Ama tüm bu kayıtların tutulduğu yer aslında çok daha düzenli: defterler. Evet, tıpkı okulda tuttuğumuz gibi defterler. Ama bu sefer konumuz matematik değil, para hareketleri!

Peki Nedir Bu Muhasebe Defterleri?

Muhasebede defterler, işletmenin mali hayatını belgeleyen, düzenli ve resmi kayıtlardır. Hem işletme için yol gösterici olur hem de vergi dairesi ve devlet kurumları için denetim aracıdır.

En Temel Muhasebe Defterleri

İşte kafanı karıştırmadan, sade bir şekilde bazı temel defterleri tanıyalım:

📘 1. Yevmiye Defteri (Günlük Defter)

Adı üstünde, günlük olarak tüm mali işlemler buraya yazılır. Para geldi, çıktı, bir fatura kesildi, maaş ödendi… Ne olduysa sırayla kayıt altına alınır.

📝 Düşün: Günlük tutmak gibi. Bugün ne olduysa yazıyorsun, ama parayla ilgili.

Aşağıda örnek olarak Yevmiye Defteri ve Defter-i Kebir’in nasıl yapılandığını basitleştirilmiş bir görselle sunuyorum:

📘 Yevmiye Defteri Örneği

Tarih       | Belge No | Açıklama                   | Borç      | Alacak

------------|----------|----------------------------|-----------|---------

01.01.2025  | 0001     | Nakit satış               | 1.000 TL  |

01.01.2025  | 0001     | Nakit satış               |           | 1.000 TL

📗 2. Defter-i Kebir (Büyük Defter)

Yevmiye defterinde günlük her şey vardı ya, burada ise hesaplara göre düzenleme var. Yani "Kasaya şu kadar para girdi", "Elektrik gideri bu kadar oldu" gibi detaylar hesap başlıkları altında toplanır.

📗 Defter-i Kebir Örneği

Hesap: 100 Kasa

----------------------------------------

Tarih       | Açıklama       | Borç     | Alacak | Bakiye

------------|----------------|----------|--------|--------

01.01.2025  | Nakit Satış    | 1.000 TL |        | 1.000 TL

🧠 Hatırlatma: Büyük resim burada çizilir.

📕 3. Envanter Defteri

Dönem sonunda (genellikle yıl sonu) işletmenin sahip olduğu mal, stok, alacak, borç gibi tüm varlıkları bu deftere yazılır. Bir nevi işletmenin fotoğrafı çekilir.

📦 Ne var, ne yok? Buradan öğreniriz.

📗 Envanter Defter Örneği : (31.12.2024)

İşletme Adı: Örnek Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Dönem: 01.01.2024 – 31.12.2024

Sayfa No: 1

Defter Türü: Envanter Defteri

Hazırlayan: Ayşe Yılmaz (Muhasebe Müdürü)

Onaylayan: Mehmet Demir (Firma Yetkilisi)

VARLIKLAR

Sıra	Kalem Adı	Miktar	Birim Fiyat (TL)	Toplam Tutar (TL)
1	Nakit (Kasa)	-	-	12.500,00
2	Banka Mevduatı	-	-	55.000,00
3	Ticari Mallar	2.000	25,00	50.000,00
4	Demirbaşlar	5	3.000,00	15.000,00
5	Taşıt	1	120.000,00	120.000,00
6	Bilgisayar	3	5.000,00	15.000,00
Toplam Varlıklar	267.500,00

BORÇLAR

Sıra	Borç Kalemi	Tutar (TL)
1	Kısa Vadeli Banka Kredisi	30.000,00
2	Ticari Borçlar	17.500,00
3	SGK Prim Borcu	6.000,00
4	KDV Borcu	3.000,00
Toplam Borçlar	56.500,00

ALACAKLAR

Sıra	Alacak Kalemi	Tutar (TL)
1	Müşteri Senetleri	8.500,00
2	Açık Fatura Alacakları	12.000,00
Toplam Alacaklar	20.500,00

NET İŞLETME SERMAYESİ

Toplam Varlıklar: 267.500,00 TL

Toplam Borçlar: 56.500,00 TL

Toplam Alacaklar: 20.500,00 TL

Net Sermaye = Varlıklar + Alacaklar – Borçlar

= 267.500 + 20.500 – 56.500 = 231.500,00 TL

Notlar:- Envanter sayımı 27–30 Aralık tarihleri arasında yapılmıştır.- Sayımlar ilgili depo ve ofis sorumluları ile birlikte gerçekleştirilmiştir.- Tüm kıymetler Vergi Usul Kanunu esasına göre rayiç/alış değeri ile değerlendirilmiştir.- Yukarıda yer alan bilgiler 31.12.2024 tarihi itibariyle gerçeği yansıtmaktadır.

Küçük Bir Not ✏️

Bu defterler sadece yazmak için değil, resmiyet kazanmak için de önemli. Genellikle noter onaylı olur ve usulüne uygun tutulması gerekir. Çünkü bu kayıtlar hem seni hem de devlet kurumlarını ilgilendirir.

Son Söz

Muhasebe defterleri, işletmenin hatıra defteri gibidir. Ne zaman ne olmuş, nasıl olmuş, kimden ne alınmış, kimden ne kazanılmış... Hepsi burada yazılıdır.

“Kalem kağıda değdi mi iş ciddidir.”– Her muhasebecinin iç sesi olabilir bu :)